Kupka niemowlaka – kompleksowy przewodnik

Jeśli jest jedna rzecz, która jest uniwersalna, jeśli chodzi o rodzicielstwo, to fakt, że będziesz zaskakująco dużo mówić o kupie swojego malucha. Jak często noworodek powinien się wypróżniać? Jak można mu w tym pomóc? Co oznacza zielona kupka dziecka? I choć nie jest to typowy temat dyskusji przy rodzinnym obiedzie, to ważne jest, aby potrafić swobodnie o tym porozmawiać. Uważna obserwacja odchodów niemowlaka może dostarczyć ważnych wskazówek na temat jego zdrowia.

Pierwsza kupka dziecka, zwykle lepka i ciemno zielono-czarna nazywana jest smółką i składa się ze wszystkiego, co dziecko spożywało w macicy, w tym płynu owodniowego, komórek skóry i wody. Ale w ciągu pierwszych kilku dni życia stolec noworodka powinien stopniowo stawać się bardziej wodnisty i jaśniejszy. Jeśli tak się nie stanie lub jeśli dziecko nie będzie się regularnie wypróżniać w ciągu pierwszych kilku dni życia, może to być znak, że nie uzyskuje właściwego pożywienia i potrzebna jest wizyta kontrolna u pediatry.

1. Jak często niemowlak powinien robić kupkę?

W pierwszych czterech do sześciu tygodniach życia, niezależnie od tego, czy dziecko jest karmione piersią czy też mlekiem modyfikowanym, oczekuje się, że noworodek wypróżni się niemal po każdym karmieniu. W zależności od tego czy karmisz piersią, mlekiem modyfikowanym, czy też jednym i drugim, stolce będą wyglądały inaczej. Kupka niemowlaka karmionego piersią często jest żółta, ziarnista i cieknąca. Natomiast kupka dziecka karmionego mlekiem modyfikowanym może być ciemniejsza i grubsza.

Po sześciu tygodniach, gdy przewód pokarmowy dziecka rozwinie się już nieco lepiej, jego nawyki mogą ulec zmianie. Zatem jak często noworodek powinien oddawać stolec? Nie ma na to sztywnej reguły. Chociaż od jednego do trzech razy dziennie jest zwykle uznawane za normę. Często dzieci karmione piersią nie wypróżniają się tak często, jak dzieci karmione mieszanką.

Jak często powinno się wypróżniać dziecko karmione piersią?

Twoje dziecko karmione piersią robi kupkę rzadziej niż jego rówieśnicy? Nie panikuj. Ponieważ mleko matki jest trawione inaczej niż mleko modyfikowane, nie jest niczym niezwykłym, że dziecko karmione piersią regularnie sika (generując sześć do ośmiu mokrych pieluch dziennie), ale potrafi nie zrobić kupki nawet przez kilka dni. Często zdarza się, że dziecko karmione piersią ma dwa lub trzy dni kiedy wystarcza mu robienie siusiu, a bywa też, że taka sytuacja może trwać nawet siedem dni. Jeśli dziecko karmione piersią nie chce się wypróżniać, ważniejsze jest obserwowanie jego zachowania niż pieluch. Jeśli wydaje się być zadowolone, a jego brzuch jest miękki to prawdopodobnie wszystko jest w porządku. Ale jeśli jego brzuch jest sztywny lub dziecko wydaje się czuć niekomfortowo, może to być znak, że wystąpiło u niego zaparcie.

Jak często powinno się wypróżniać dziecko karmione mlekiem modyfikowanym?

Maluchy karmione mlekiem modyfikowanym mają zwykle kupkę nieco ciemniejszą i bardziej jędrną niż kupka niemowląt karmionych piersią. Może to być konsystencja zbliżona do humusu, a kolor może wahać się od żółtego do zielonkawobrązowego lub brązowego. Dzieci karmione mlekiem modyfikowanym zwykle wypróżniają się co najmniej raz dziennie. Jeśli jednak nie wystąpi to przez dwa lub więcej dni, może to sygnalizować zaparcia. W rozpoznaniu zaparcia równie ważna jest forma stolca. Formy w kształcie kłód lub grudek mogą także na nie wskazywać.

Ważne jest, aby w przypadku zauważenia takich symptomów porozmawiać z pediatrą, ponieważ zaparcia mogą oznaczać alergię lub być znakiem, że nadszedł czas, aby wypróbować inną formułę mleka następnego dla niemowląt.

2. Kolor kupy niemowlaka

Jeśli chodzi o ocenę potencjalnych problemów zdrowotnych, pediatra często sprawdza kolor kupki dziecka. Zanim wpadniesz w panikę, pamiętaj, że to, co trafia do brzucha, musi też z niego wyjść. Innymi słowy, jeśli dziecko zjadło buraki na obiad, prawdopodobnie zobaczysz czerwone ślady w jego odchodach w ciągu kilku godzin. Mimo to pediatrzy zgadzają się, że mądrze jest kontrolować kolory, które widzisz na zapełnionej pieluszce. Jeśli zauważysz coś niezwykłego, zapakuj pieluszkę i przynieś ją do gabinetu lekarskiego – może to pomóc lekarzowi dokonać oceny.

Wszystkie kolory tęczy – czyli co może oznaczać dany kolor kupki:

Zielona kupa

W przypadku niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym normalne jest, że kupa dziecka ma zielonkawo-brązowy kolor. Czasami żelazo zawarte w pokarmie może powodować ciemnozieloną kupkę dziecka i nie jest powodem do obaw. Zielona kupka może również sygnalizować ząbkowanie. Jeśli dodatkowo pojawiają się zaburzenia żywienia oraz markotność maluszka to może to być znak, że ma alergię na mleko krowie. W takim przypadku powinnaś skonsultować się z lekarzem.

U dziecka karmionego piersią zielona kupa może sygnalizować inny problem. Jeśli jest spieniona, może oznaczać, że dostaje z piersi za dużo mleka początkowego, a za mało tłustego. Staraj się wtedy trzymać dziecko na jednej piersi przez całe karmienie lub odciągnij trochę mleka przed rozpoczęciem karmienia i sprawdź, czy to rozwiązuje problem.

Biała kupa

Jeśli dziecko jest nadal karmione piersią lub karmione mlekiem modyfikowanym, kredowa, biaława lub szara kupa zdecydowanie wymaga wizyty u pediatry, ponieważ może to być znak, że wątroba nie działa tak jak powinna.

Pomarańczowa kupa

Wiele z pierwszych pokarmów stałych dla niemowląt może skutkować pomarańczową kupką (np. marchewka czy bataty). Dziecko karmione piersią może również mieć zabarwiony na pomarańczowo stolec, jeśli mama zażywa leki lub spożywa sztucznie barwioną żywność, ponieważ barwniki mogą przedostać się do jej mleka. Pomarańczowa kupa zazwyczaj nie wskazuje na problem, ale jeśli się martwisz, nie wahaj się skonsultować tego faktu z lekarzem.

Czerwona kupa

Czerwone plamy to jeszcze nic strasznego. Jeśli karmisz piersią, mogą to być małe ilości krwi połknięte z pęknięć w brodawce sutkowej. Czerwone plamki mogą również pojawić się, gdy dziecko ma zaparcia i zbyt mocno się napina. Stolce, które wyglądają naprawdę krwawo lub są jaskrawoczerwone, mogą wskazywać na infekcję, alergię, obrażenia przewodu pokarmowego lub inne problemy medyczne i należy je natychmiast zgłosić lekarzowi.

Czarna kupa

Jeśli kupka noworodka wygląda na czarną dłużej niż do trzeciego dnia po urodzeniu, może to być znak, że nie otrzymuje odpowiedniego pokarmu lub nie trawi mleka tak jak powinien. Jeśli widzisz czarną kupkę, gdy dziecko jest nieco starsze, może to być spowodowane przez obecność żelaza w diecie, co zasadniczo nie jest niepokojącym faktem. Jeśli dziecko nie bierze suplementu żelaza, a kupa wygląda na czarną, może to być oznaką krwawienia z przewodu pokarmowego i powinno zostać zbadana przez lekarza. Czarny kolor może być tu mylący, ale krew faktycznie zmienia się z czerwonej w czarną, gdy podróżuje przez jelita dziecka.

Żółta kupa

Musztardowo-żółty jest normalnym kolorem stolca zarówno u dzieci karmionych piersią, jak i u tych karmionych mlekiem modyfikowanym. Jeśli stolec dziecka jest jasnożółty, zmiana koloru może być wynikiem przyjmowania leków lub specyficznych produktów spożywczych zjadanych przez mamę.

Szara kupa

Szary stolec u niemowlaka może wskazywać na problem z wątrobą lub pęcherzykiem żółciowym, więc taki symptom powinien być zgłoszony lekarzowi.

3. Jak pomóc dziecku się wypróżnić?

Przed urodzeniem dziecka prawdopodobnie nigdy nie wyobrażałeś sobie, że obrazem, który będziesz bardzo pragnęła widzieć jest pełna pieluszka. Jednak taki widok może być wielką ulgą zarówno dla dziecka, jak i zmartwionego rodzica. Istnieje kilka częstych powodów, dla których niemowlak ma problemy z oddaniem stolca:

• odwodnienie
• jedzenie skrobiowych pokarmów, takich jak banany czy ziemniaki
• zmiana czasu z powodu podróży
• okazjonalna alergia
• nietolerancja pokarmowa

U starszych dzieci, wstrzymanie kupy może mieć przyczyny psychologiczne – maluch może obawiać się nocnika lub być zdenerwowany w związku z zewnętrznym problemem, takim jak zmiana opiekuna lub harmonogramu codziennych czynności.

Na szczęście istnieje wiele domowych sposobów, które skutecznie pomogą dziecku wypróżnić się jak należy. Najlepiej jednak jest je stosować tylko sporadycznie, ponieważ co do zasady powinna to być jedynie okazjonalna interwencja, a nie codzienna rutyna.

Oto kilka pomysłów, jak pomóc dziecku zrobić kupkę:

• Rowerek. Naprzemienne kierowanie nóg niemowlęcia do i z jego klatki piersiowej, jak gdyby jeździł na rowerze, może być łagodnym sposobem pobudzenia jego układu trawiennego. Starsze dzieci na ogół nie potrzebują tej sztuczki, ponieważ czołganie się, wspinanie, podciąganie i inne ruchy, które codziennie wykonują podczas zabawy skutecznie zastępują ten ruch.
• Ciepła kąpiel. Ciepło i stymulacja wody może pomóc rozluźnić ściśnięte mięśnie.
• Woda lub sok. Zaparcia mogą być oznaką odwodnienia. Jeśli dziecko jest już nieco starsze, zaproponowanie mu solidnej porcji wody lub soku gruszkowego do wypicia może pomóc przenieść oczekiwany efekt.
• Czopki glicerynowe. Czopki glicerynowe mogą być również pomocne w zaparciach. Najpierw jednak poproś o opinię lekarza, zwłaszcza jeśli dziecko ma mniej niż rok.
• Śliwki, brzoskwinie i gruszki. Te owoce są doskonałym naturalnym sposobem na pomoc przy wypróżnieniu, nie tylko u dzieci. Jeśli dziecko spożywa już szerszy zakres pokarmów, dodaj te owoce do codziennej diety dziecka i obserwuj efekty.
• Warzywa. Wysoka zawartość błonnika w warzywach sprawia, że są bardzo skuteczne, jeśli chodzi o zwalczanie zaparć.
• Pełne ziarna. Przy planowaniu posiłku dziecka, które spożywa już szerszy zakres pokarmów, spróbuj włączyć kilka pełnoziarnistych produktów. Np. brązowy ryż, pełnoziarnisty makaron i wieloziarniste płatki zbożowe czy też chleb, maksymalizują spożycie otrębów, co może pomóc zmiękczyć stolec, a w efekcie ułatwić dziecku zrobienie kupy.

4. Rodzaje dziecięcej kupki

O ile raczej wskazane jest, aby obsesja na punkcie każdej zmiany w wyglądzie zawartości pieluchy była z czasem coraz mniejsza, to ważne jest, aby ciągle zwracać uwagę na potencjalne problemy i znaki ostrzegawcze. Chociaż niektóre niepokojące objawy mogą mieć proste wyjaśnienie to inne mogą wymagać omówienia z lekarzem. Oto kilka rodzajów kupek, na które należy zwrócić szczególną uwagę:

Biegunka

W okresie niemowlęcym luźne stolce mogą być oznaką uczulenia na białko mleka w formule lub, jeśli karmisz piersią, na coś, co zjadłaś. Gdy dziecko jest już nieco starsze, wodniste stolce mogą być oznaką ząbkowania, ale np. także nieprawidłowości w procesie trawienia. W takim wypadku niezbędne jest utrzymanie nawodnienia organizmu dziecka np. przez podawanie dużych ilością wody. Jeśli biegunce towarzyszy gorączka lub dziecko ma mniej niż 3 miesiące, należy skontaktować się z lekarzem.

Krew w kale

Podczas gdy kilka drobinek krwi może być czymś zupełnie niegroźnym, to wszystko ponadto powinno zostać w trybie pilnym zbadane przez pediatrę. Krew w stolcu może być spowodowana np. zaparciem, infekcją, urazem lub alergią, więc konsultacja lekarska jest koniecznością.

Śluz w kale

Śluz obecny w kupce niemowlaka może się pojawić podczas ząbkowania lub przeziębienia. Sporadyczne ślady śluzu to zatem nic wielkiego. Jeśli jednak zauważysz to często lub w dużych ilościach, może to być oznaką problemu z przewodem pokarmowym i powinno zostać zgłoszone pediatrze.

Spieniona kupa

Tak jak pisaliśmy wyżej, u niemowlaka karmionego piersią pienisty stolec może być oznaką, że dziecko otrzymuje za dużo mleka z początku karmienia, a za mało tłustego. Dla łatwego rozwiązania spróbuj ukończyć karmienie tylko jedną piersią lub odciągnij nieco pokarmu przed rozpoczęciem karmienia. U dziecka karmionego mlekiem modyfikowanym spieniona kupa może wskazywać na infekcję lub alergię.

Stolec jak kamyczki

Jest to klasyczny znak zaparcia lub wstrzymania stolca u starszych dzieci. Wypróbuj sposoby na zaparcia, które wymieniliśmy wyżej i udaj się do lekarza, jeśli dziecko nie odda stolca w ciągu 24 godzin.

5. Kiedy iść do lekarza?

Większość lekarzy zgadza się w opinii, że jeśli zauważysz problem z kupą dziecka, któremu towarzyszy wysoka gorączka, nadmierny płacz lub występują inne niepokojące symptomy to należy udać się do lekarza, który ma za zadanie określić przyczynę i zaproponować sposoby usunięcia problemu. Nie wstydź się pakować pieluchy i zabrać ją ze sobą na wizytę lekarską. Większość pediatrów jest z tym widokiem oswojona i nie wywołuje to u nich zdziwienia czy niechęci, a może to pomóc im lepiej zrozumieć, na czym polega problem.