Płacz niemowląt wpływa bardziej na mózg kobiet niż mężczyzn

Częsty płacz oraz kolka niemowlęca są zjawiskami, które zawsze występują w parze. Wynika to z wysokiego poczucia dyskomfortu, które dziecko w czasie kolki odczuwa. Odgłos płaczu niemowlęcia ma zarazem unikalny wpływ na zachowanie dorosłych, którzy go słyszą. Dźwięk ten bowiem jest szczególnie trudny do zignorowania, a w rezultacie jest silnym bodźcem dla dorosłego, do podjęcia kroków w celu poprawienia komfortu i ochrony dziecka. Okazuje się jednak, że płacz niemowlaka ma nieco inny wpływ na układ nerwowy mężczyzn i kobiet.

1. Naturalna reakcja dorosłych na dźwięk płaczu niemowlaka

Zgodnie z wynikami badań opublikowanych w Frontiers in Psychology, odgłos płaczącego dziecka wydaje się powodować instynktowne przygotowanie organizmu kobiety do działania, ale nie dzieje się tak w przypadku mężczyzn. Badanie to zostało przeprowadzone we Włoszech pod przewodnictwem Irene Messina z Uniwersytetu w Padwie oraz pod nadzorem Komitetu Etycznego Uniwersytetu w Trydencie.

W głównym eksperymencie wzięło udział 20 zdrowych praworęcznych uczestników (10 kobiet i 10 mężczyzn). Każda z tych osób podczas jednej 40-minutowej sesji słuchała biernie dźwięku płaczących dzieci, które były emitowane przez słuchawki, które mieli na uszach. Jednocześnie sprzęt laboratoryjny podłączony do ramion uczestników monitorował potencjał elektryczny w ich mięśniach. Wyższy potencjał elektryczny wskazywał na podwyższoną gotowość do działania.

Wynik tego eksperymentu ukazał istotne różnice między płciami w automatycznych reakcjach motorycznych w reakcji na płacz niemowlęcia. Mięśnie ramion kobiet wykazywały gwałtowny wzrost aktywności elektrycznej około jednej dziesiątej sekundy po ekspozycji na płacz niemowlęcia. W tych samych warunkach mięśnie mężczyzn nie wykazywały żadnych oznak zmiany aktywności elektrycznej. Reakcje kobiet wystąpiły tylko w odpowiedzi na płacz niemowlęcia o naturalnym brzmieniu, a nie na zmieniony płacz lub na kontrolny dźwięk bez płaczu (był to biały szum).

Wynik ten sugeruje, że kobiety mogą być biologicznie lepiej przystosowane do reagowania na płacz niemowlęcia.

Powszechnie uważa się, że istnieją ewolucyjne przyczyny tego efektu. Ponieważ ludzkie niemowlęta są praktycznie bezradne, a płacz jest ich jedynym środkiem komunikacji w najwcześniejszym stadium rozwoju, dla przetrwania gatunku ważne jest, aby dorośli mieli instynkt szybkiego reagowania na ten dźwięk.

Ponieważ w procesie ewolucji to matki zwykle były głównymi opiekunami niemowląt, instynkt reagowania na płacz może być silniejszy u kobiet niż u mężczyzn. Dowody na poparcie tej tezy nie są jednak jednoznaczne.

Autorzy badania stwierdzili, że płacz niemowlęcia wywołuje instynktowną reakcję opiekuńczą u kobiet, która działa na bardzo podstawowym i automatycznym poziomie. Dzieje się to nawet u osób bez doświadczenia rodzicielskiego.

Jednocześnie zaznaczają, że rezultaty badania nie oznaczają, że mężczyznom brakuje podobnej automatycznej reakcji na cierpienie niemowląt. Mężczyźni mogą reagować na inne sygnały i w inny sposób. Niemniej wyniki te potwierdzają pogląd, że kobiety mogą mieć lepiej wykształcony instynkt ewolucyjny by opiekować się płaczącym dzieckiem.

Co więcej, wcześniejsze badania oparte na wywiadzie wykazały, że kobiety częściej niż mężczyźni twierdzą, że dźwięk płaczu niemowląt wywołuje u nich uczucie współczucia i troski, natomiast mężczyźni, że słyszany płacz wywołuje podrażnienie i gniew. Wydaje się więc to spójne z wynikiem eksperymentu przeprowadzonego pod przewodnictwem Irene Messina.

W kontekście tych opracowań twierdzenie, że “dziecko płacze do mamy” nabiera zupełnie nowego wydźwięku.

Materiały źródłowe:

1. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2015.01909/full